Takayama (高山） Shirakawago (白川郷 ) thuộc tỉnh Gifu Nhật Bản. Cả hai đều ở khu vực núi cao, mùa đông tuyết phủ trắng trời. Dịp nghỉ cuối năm 2021 đầu năm 2022 thợ rèn có cuộc hội họp với bạn bè tại đây trong chuyến đi ba ngày hai đêm. Thợ rèn sống ở phía nam, khu vực ít có tuyết rơi. Tuyết có rơi thì cũng không có đọng lại nhiều. Trên đài báo có nói nhiều về việc tuyết phủ dày 0.5m, 1m, rồi 1.5m, chú ý bị ngã khi dọn tuyết trên mái nhà. Thợ rèn có nghe nhưng chưa chứng kiến những thứ đó thực tế ngoài đời thực. Chuyến đi lần này có thể đã giúp thợ rèn hiểu hơn về cuộc sống nơi xứ tuyết.
Nhật Bản vốn là một quốc gia xinh đẹp. Họ cũng giống như Việt Nam, dài theo chiều nam bắc, hẹp chiều đông tây, lắm núi nhiều rừng. Cả diện tích và dân số họ đều hơn Việt Nam. Thợ rèn thường sử dụng con số xấp xỉ là 80%, tức dân số và diện tích Việt Nam bằng chừng 80% của Nhật để nói chuyện với người Nhật về đất nước Việt Nam. Qua Nhật chủ yếu sống tại các thành phố như Tokyo, Nagoya trong quãng thời gian là học sinh, sinh viên, thợ rèn thấy được sự tiện lợi, có điều tại những nơi phố xá nhộn nhịp đó vẻ đẹp vốn có của Nhật không được tô điểm xứng tầm. Những khách tới Nhật tham quan, không hẳn là họ muốn trải nghiệm sự tiện lợi hay ngắm những toà nhà san sát như những cái hộp xếp liền kề nhau, khách tham quan thường tới địa điểm mà vẻ đẹp tự nhiên được tô điểm theo cách mà nó vốn có. Nhật nhiều cảnh đẹp như vậy, ở khắp các tỉnh thành đều có những địa điểm đẹp và đáng đi trong đời.
Những năm 50 sau thế chiến thứ hai, Nhật bước vào thời kỳ tăng trưởng kinh tế. Sự sôi động và nhộn nhịp, sức trẻ về dân số cũng như sự năng động của cả một quốc gia cũng không khác gì Việt Nam của hiện tại. Thợ rèn thi thoảng có được nghe những câu chuyện từ những con người được sinh ra và lớn lên trong thời kỳ đó, họ kể lại cho thợ rèn nghe qua những hồi ức về một thời thanh xuân sôi nổi. Nhưng giờ, những người như thế trẻ thì đã ngoài 70, con người của họ trầm tĩnh hơn và giờ vẻ đẹp đó được kết tinh trong sự tĩnh lặng. Cá nhân thợ rèn sống tại Nhật cũng cảm nhận được rằng, vẻ đẹp của người Nhật có trong sự bình tĩnh, hài hoà, không vội vã. Tự nhiên cũng vậy, trong sự tĩnh lặng, có vẻ đẹp của sự tinh tế. Vẻ đẹp đó rất khác so với sự bận rộn trong công việc thường ngày.
Chuyến tàu từ ga Nagoya đi Takayama trong ngày cuối năm, khách đi đông. Thợ rèn không đặt ghế cố định, nên cố gắng tìm một chỗ ngồi tại toa tàu ghế ngồi tự do, nhưng không có đủ ghế nên thợ rèn ra đứng ở nơi nối các toa tàu. Thợ rèn chọn đứng ở đây vì có thể nhìn ra cửa sổ, ngắm tàu chạy trên dọc đường. Khu vực nối hai toa tàu thường sẽ xóc hơn các vị trị khác, nên thợ rèn tựa hông vào một bên tàu, tay bám vào một bên đối diện, chân mở rộng để khi tàu rung tàu lắc có thể dễ dàng thay đổi trọng tâm, không bị ngã đột ngột. Đứng chỗ thợ rèn không có nhiều người lắm, ngoài thợ rèn chỉ có hai người khác, còn những vị khách không có chỗ ngồi cố định họ đi vào giữa hai làn ghế vì ở đó ấm hơn, và khi khách xuống thì họ có thể ngồi thế chỗ. Hành trình chuyến tàu dài gần hai tiếng nên khi đi vào những dịp đặc biệt nếu có thể các bạn hãy đặt chỗ ngồi, và chọn chỗ ngồi bên cửa sổ theo thợ rèn sẽ là một lựa chọn khôn ngoan hơn về mặt lý tính.
Nagoya ngày cuối năm có tuyết nhẹ. Những đoạn đường đầu của tàu chạy qua những khu vực có những toà nhà mới đang được xây dựng, với thợ rèn những hình ảnh đó khá quen thuộc khi nhớ lại thời gian ngồi tàu đi học. Nhưng nửa cuối đoạn đường, khi tàu bắt đầu đi vào vùng núi, khung cảnh bên ngoài bắt đầu thay đổi. Những ngôi nhà ít dần, thay vào đó là những dãy núi hiện ra trước mắt. Ven những vùng này, nhà cửa chỉ tập trung tại một vài khu, những khu đất bằng hoặc được san ra cho bằng, còn những khu vực khác tàu chạy miết mà không có ngôi nhà nào. Nhìn ra khung cửa sổ tàu chỉ có thấy núi và hồ, thi thoảng tàu có chạy qua những cây cầu hai bên núi dựng tuyết phủ trắng cành và lá cây, nhưng dưới sông nước vẫn chảy và không bị đóng băng.
Thời điểm này đang là mùa đông tại Nhật. Tuyết phủ trắng hai bên sườn núi, những ngôi nhà lác đác sau đó cũng chỉ có thấy hai màu đen và trắng, thi thoảng có những cửa tiệm có biển quảng cáo màu đỏ màu vàng nổi bật trong nền tuyết trắng. Nhìn cảnh này thợ rèn lại cứ nghĩ ai đó đang photoshop chuyển hết khung cảnh xung quanh thành đen trắng, chỉ để điểm nhấn là những chấm màu. Vậy nên bạn nào đi tới vùng tuyết có áo màu vàng, áo màu đỏ sẽ có được những bức ảnh rất đẹp. Không hiểu sao, nhìn cảnh này thợ rèn lại nhớ tới hai câu thơ trong bài thơ Việt Bắc của Tố Hữu:
“Ngày xuân mơ nở trắng rừng
Nhớ người đan nón chuốt từng sợi giang”
Chắc tại tuyết trắng, cơ mà thợ rèn nghĩ ở Nhật không có mơ của mùa xuân, mà đang là tuyết của mùa đông nên mới lại viết hai câu theo phong cách của Tố Rèn:
“Ngày đông tuyết phủ trắng rừng
Tàu đi qua núi muốn dừng lại xem”.
Muốn dừng thật. Vì đoàn tàu như cô độc chạy xuyên qua những dãy núi. Có những đoạn tàu như lên dốc không khác gì tàu đang leo núi. Hai bên sườn núi cao và hùng vĩ trong tiết trời chỉ một màu trắng xoá.
Qua khu vực có suối nước nóng Onsen nổi tiếng là 下呂 (Gero), tàu đi thêm chừng 30 nữa là tới ga Takayama. Thợ rèn tới sớm hơn nên có thời gian thăm thú quanh ga và đi dạo để ngắm tuyết dọc đường Tuyết dày phủ trắng đường. Xe chạy ngày cuối năm cũng ít nên đường chỉ có một vài vết lằn bánh xe, còn đâu thì trắng xoá. Thi thoảng có xe cào tuyết đi qua, dọn bớt tuyết hất lên hai bên lề đường, thành ra hai bên lề tuyết cao hơn cả cái đầu người đi đường. Takayama vốn là nơi du lịch nổi tiếng của Nhật. Bên cạnh những khách sạn còn có nhiều những ngôi nhà truyền thống rất đẹp. Tuyết trời này không ướt nên vẫn còn rất dễ chịu, nhưng những ai đi tới đây trong thời tiết này thợ rèn nghĩ nên đi những đôi giày cao cổ, không bị dính nước, đế giày có nhiều vết nhăn để chống trơn sẽ là hợp lý nhất.
Chiều tối, khi tất cả mọi người từ những vùng xa như Kyoto, Tokyo, Gunma đã tụ tập đầy đủ, mọi người đi bộ ra siêu thị gần chỗ trọ mua đồ. Bên Nhật, mùa đông sau năm giờ chiều trời thường khá tối, không có đèn pin là không thấy đường để đi. Nhưng ở đây dù tối đến không có đèn đường nhưng cả vùng trời vẫn sáng, sáng một cách tinh khiết như màu của tuyết. Tối đó sau khi mọi người hàn huyên tâm sự sau khoảng thời gian dài không hội diện, đến chừng nửa đêm mọi người đi bộ ra khu đền to Sakura Yama (桜山神社) đi đền đầu năm như một nghi thức mà trong tiếng Nhật gọi là Hatsumode (初詣）. 12 giờ đêm, đèn đường gần như không chiếu nhưng đêm nơi xứ tuyết trời sáng hơn bình thường. Dù không có ánh trăng, nhưng màu trắng của tuyết, phản xạ của môt vài chiếc xe ngoài đường, phản xạ của những ánh sáng lọt qua cửa sổ cũng có thể làm cho khung cảnh về đêm của nơi xứ tuyết đẹp đến lạ lùng. Thợ rèn không có chụp ảnh để dành trọn thời gian thưởng ngoạn cho những thời khắc đó, một cảm giác lạ về ánh sáng có lẽ khó tả nếu chỉ miêu tả qua những khung ảnh mà cần có sự kết hợp của cả thị giác và các phần khác trên cơ thể.
Mùa đông bên Nhật kéo dài tới hết chừng tháng 2, sang tháng 3 trời ấm dần. Mùa đông những nơi có tuyết lạnh và cũng rất khắc nghiệt, nhưng bó trong những chuyến du lịch trải nghiệm thì cái lạnh nơi xứ tuyết cũng có giá trị tương xứng để ta thử. Các bạn đang ở Nhật có thể lên kế hoạch tới Takayama rồi bắt xe buýt từ takayama qua Shirakawago để thăm làng cổ, ngắm làng nửa ngày rồi tối về lại Takayama ăn Hidagyu là thịt bò nổi tiếng vùng này. Bạn nào thích suối nước nóng có thể kết hợp đi tắm về rồi ăn tối, còn bạn nào chỉ muốn giải phóng sự mệt mỏi của đôi chân thì có thể chọn đi tới những khu vực ngâm chân nước nóng ashiyu (足湯）. Đây là vùng du lịch, tàu điện và xe buýt cũng khá nhiều. Trước khi đi thợ rèn cũng khá lo lắng về phương tiện giao thông nhưng thực tế đi thử thì cũng không quá bất tiện. Những bạn nào đi ô tô thì nên thay lốp xe mùa đông, tránh khung giờ cao điểm dễ tắc đường, và cũng nên chuẩn bị những tấm dán phát nhiệt cho lòng bàn chân để giữ ấm cơ thể khi đứng đợi (xe, tàu) bên ngoài.
Trên đây thợ rèn viết đôi dòng tản mạn về chuyến đi xứ tuyết, chúc các bạn đông này sẽ có được những trải nghiệm thú vị trên đất nước Nhật Bản xinh đẹp.
#4444- By Thợ rèn