Ý nghĩa của ngày hôm nay

Bữa thợ rèn nghe sách nói (audible book) trên amazon của ông Deguchi có tựa đề 還暦からの底力―歴史・人・旅に学ぶ生き方, thợ rèn tạm dịch là “Tiềm lực tuổi ngoài sáu mươi – Lối sống học từ lịch sử, gặp gỡ và những chuyến đi”. Trong phần cuối cuốn sách có nhắc tới một câu mà tác giả lặp đi lặp lại không dưới năm lần, khiến cho thợ rèn hết sức ấn tượng và phải ghi chú lại. Đó là “Ngày hôm nay là ngày trẻ nhất của chúng ta, nếu phân vân hãy làm đi, nếu muốn đi hãy đứng dậy và đi”.

Ngày hôm nay là ngày ta trẻ nhất

Quả thực, đúng là cuộc đời sẽ trải qua nhiều giai đoạn, từ khi là em bé cho tới khi thành cụ già. Tuy vậy quá khứ là thứ đã qua, cái mà ta sở hữu đó chính là hiện tại. Không phải hôm qua mà hôm nay mới là ngày ta trẻ nhất. Dù ở độ tuổi đôi mươi hay tuổi ngũ tuần cũng không hề thay đổi. Ngày hôm nay chính là ngày ta trẻ nhất.

Người ta thường nói, nếu còn trẻ thì tôi sẽ làm việc A, tôi sẽ đi đến B tôi sẽ gặp người C. Nếu vậy ta đâu cần chần chừ, vì chính hôm nay chính thời điểm này là lúc ta trẻ nhất. Cuộc sống là nơi tuyệt vời để ta trải nghiệm, nhưng trải nghiệm chỉ thực sự có khi ta hành động. Nếu chần chừ hãy làm tới. Điều này thực ra cũng hợp lý.

Ví dụ nếu đi làm công ty, nếu được lựa chọn nhận lương 10 đồng và lương 5 đồng với cùng điều kiện, chẳng cần bàn cãi phần lớn mọi người sẽ chọn lương 10 đồng. Giả sử cùng câu chuyện đó nhưng lại có điều kiện đi kèm. Người nhận lương 10 đồng phải đi làm thứ bảy, người nhận lương 5 đồng được nghỉ trọn vẹn cả hai ngày cuối tuần. Điều kiện khác nhau sẽ dẫn đến việc phải cân đo đong đếm, cân nhắc được mất. Chính việc cân đo đong đếm, tính cái được cái mất, mới là thứ khiến ta chần chừ, tuy vậy bên nào cũng có cái lý của nó kẻ tám lạng người nửa cân. Nếu vậy việc chọn phương án nào về cơ bản cũng có cái hợp lý của nó, thế thì cứ chọn lấy một và xông lên mà làm có phải hơn không?

Hương vị cuộc sống giống như phép cộng có giá trị tuyệt đối

Thất bại, thua thiệt thường khiến ta nghĩ đến những cảm xúc tiêu cực, nó giống như phép trừ trong toán học. Ngược lại thành công và thắng lợi thường khiến ta nghĩ đến những cảm xúc tích cực, nó giống như phép cộng. Giả sử một người có chuyến leo núi lần đầu thất bại bị mưa ướt rét mà sáng leo lên đến đỉnh Phú Sỹ không thấy được ánh mặt trời trong sớm bình minh chỉ thấy được những đám mây lũ lượt kéo nhau bay qua trước mắt. Năm sau họ làm lại và lần này họ may mắn chọn được ngày đi có thời tiết thuận lợi, lên tới đỉnh vào sáng sớm và ngắm được những tia nắng đẹp trong buổi bình minh Phú Sỹ. Có một người khác chưa từng leo núi Phú Sỹ, họ quyết định không leo núi Phú Sỹ vì họ nghĩ rủi ro của việc gặp mưa trong đêm nếu bù lại so với việc ngắm bình minh thì chẳng khác gì kết quả một phép tính có kết quả bằng không. Ai là người có trải nghiệm phong phú hơn? Rõ ràng đó là người có cả trải nghiệm thành công và thất bại chứ không phải người nằm ở nhà rồi bấm ngón tính thiệt hơn.

Thợ rèn cho rằng niềm vui và giá trị cuộc sống được đo bằng phép cộng của những phần tử có giá trị tuyệt đối. Nếu là phép cộng có giá trị tuyệt đối thì không có trải nghiệm sẽ có giá trị bằng 0, còn nếu có trải nghiệm thì kết quả luôn dương. Trải nghiệm càng nhiều kết quả phép cộng càng lớn.

Ngày xưa thợ rèn đi học bên Nhật, không đủ tiền đóng học phí phải đi phát báo. Đêm thức dậy từ 1-2 giờ sáng, chạy cầu thang khi thành phố đang ngon giấc. Ngày tuyết rơi phủ đường, báo bọc nilon trơn, đi được chừng chục mét thì báo đổ hết ra. Trong một thoáng có chút tủi thân, nước mắt chỉ chờ chực chảy ra, ấy vậy mà những khoảnh khắc đó lại khiến cho niềm vui ngày tốt nghiệp trường tiếng, ngày nhận học bổng, ngày nhận giấy báo trúng tuyển đại học được thăng hoa hơn bao giờ hết.

Hôm nay là ngày chúng ta trẻ nhất, hương vị cuộc sống này sẽ là sự tổng hoà của những trải nghiệm có thêm giá trị tuyệt đối. Sẽ không có dấu âm cho thất bại mà chỉ là có số 0 và số khác 0 cho lựa chọn làm và không làm. Vậy tại sao chúng ta không thử một lần xách ba lô lên và đi, cầm cuốn sách lên và đọc, gặp gỡ những người mà ta chưa từng gặp để làm giàu thêm cho trải nghiệm cá nhân như lời tác giả Deguchi khuyến khích?

Viết xong đôi dòng này cũng là lúc đội tuyển Việt Nam chuẩn bị bước vào trận chung kết AFF Cup 2022 với đội tuyển Thái Lan. Dù là một chiến thắng huy hoàng trên đất khách hay một trận thua khi đã nỗ lực hết mình, một khi các cầu thủ cháy, chắc chắn một ngày nào đó trong tương lai, các cầu thủ sẽ lại nhớ về một hành trình vô cùng đáng nhớ vì “hôm nay là ngày các cầu thủ trẻ nhất”.

— By Thợ rèn–