Năm nay là năm thứ 13 thợ rèn ở Nhật Bản, năm thứ 6 đi làm và cũng là năm thứ 6 đóng thuế cho nước Nhật. Những năm còn là sinh viên thì thợ rèn ở vai trò người tiêu tiền thuế nhiều hơn. Tính ra thì năm nay đang là năm cân bằng của việc cho và nhận với chính phủ Nhật Bản thông qua thuế. Ở Nhật cũng khá lâu, và cũng đã đi làm được chừng đó năm, cũng đã biết đến khái niệm về furusato nouzei nhưng năm nay mới là năm đầu tiên thợ rèn bắt tay vào đăng ký. Thợ rèn lưu lại đôi dòng này với hai mục đích. Thứ nhất giới thiệu sơ qua cách hưởng ưu đãi về thuế tại Nhật và thứ hai để hiểu hơn bản thân vì sao lại có sức ì lớn đến như vậy.
Hiểu sơ qua về furusato nouzei
Furusato nouzeiふるさと納税 là từ tiếng Nhật trong đó furusato ふるさと（故郷）là quê hương (cố hương), nouzei là đóng thuế. Đây là chế độ cho phép người có nghĩa vụ đóng thuế được thực hiện các quyền theo thứ tự sau.
1. Quyền quyên góp
Là quyền quyên góp cho 1 trong số 47 tỉnh thành của nước Nhật. Tiền được quyên góp là tiền tươi thóc thật và thường các bạn sẽ dùng thẻ tín dụng credit để quyên góp. Số tiền quyên góp bao nhiêu cũng được, nhưng số tiền quyên góp để hưởng ưu đãi thì có hạn mức. Bạn nào nếu không muốn quyên góp vượn hạn mức ưu đãi thì cần kiểm tra dựa trên thu nhập cá nhân và các khoản miễn trừ thuế mà bản thân đang thụ hưởng.
Để biết hạn mức số tiền quyên góp có thể nhận quà và cách quyên góp bạn phải ghé thăm các website sau:
- Tính hạn mức có thể quyên góp trang simulation tại đây . Bạn nào có nguồn thu nhập và phần khấu trừ gia cảnh ít phức tạp thì chọn hình thức tính đơn giản, bạn nào muốn tính chuẩn chỉnh hơn thì chọn tính chi tiết. Thợ rèn thì tính đơn giản, chỉ nhập thu nhập (trước thuế) và cấu thành gia đình thế là ra được con số vì thợ rèn không có mua nhà, không có các khoản khấu trừ và thu nhập ngoài lương cần khai thuế.
- Đăng ký tài khoản của trang cho phép mình quyên góp. Có nhiều trang có chức năng này như Furunavi, Furusato Choice. Bạn nào năng động thì tìm kiếm và so sánh thử. Còn thợ rèn thì chọn Furunavi. Link tại đây. Trang này chẳng khác gì một trang thương mại điện tử cho phép bạn chọn nơi bạn muốn quyên góp. Điểm khác biệt là họ thiết kế sao cho người dùng có thể tìm được những món đồ muốn nhận lại sau khi quyên góp được dễ dàng nhất.
2. Quyền được nhận quà
Đây là quyền thứ hai bạn được thực hiện. Quyền này chỉ được thực hiện sau khi đã thực hiện quyền thứ nhất (biết mình có thể quyên góp nhận ưu đãi tối đa bao nhiêu và đã có tài khoản để quyên góp).
Sau khi đã quyên góp địa phương sẽ gửi quà cảm ơn cho bạn. Bạn nào thích ăn táo Aomori thì có thể chọn tỉnh aomori, thấy chỗ nào có hình trái táo thì xông vào, sau đó bấm nút quyên góp (tại hình dưới là cái nút màu da cam phía cuối).
Các bạn lưu ý sau khi bấm vào nút đăng ký quyên góp thì có nhiều lựa chọn liên quan. Trong đó có 1 lựa chọn thợ rèn nghĩ là quan trọng nhất đó là bạn có mong muốn nhận giấy tờ đăng ký dịch vụ Onestop hay không? Bạn hãy tích vào phần 希望する tức là mong muốn để họ ngoài gửi giấy tờ chứng nhận bạn đã quyên góp thì còn gửi thêm giấy tờ liên quan tới thủ tục miễn trừ thuế theo kiểu thủ tục đơn giản hoá.
Bạn nào thích ủng hộ cho nhiều địa phương thì lặp đi lặp lại thao tác trên. Tuy nhiên không quá 5 đơn vị các bạn nhé. Số tiền quyên góp cho mỗi đơn vị các bạn có thể thay đổi sau khi bấm vào nút đăng ký quyên góp, trường hợp đó ở phần chọn quà sẽ tự động xuất hiện thêm một lựa chọn khác để bạn chọn quà.
Ví dụ 10 kg táo Aomori tương đương với khoản tiền quyên góp 12,000 yên, nhưng nếu bạn nhập 24,000 yên thì bạn có thể chọn thêm các phần quà khác đến từ Aomori. Nếu bạn đơn thuần chỉ muốn nhận táo thì có thể nhân với bội số của số tiền quyên góp sau đó chọn lại món quà đó từ danh sách phía dưới là được. Như trường hợp này bạn có 24,000 = 12,000 x2 nên bạn chọn thêm một thùng táo nữa cũng ok.
3. Quyền được khấu trừ thuế
Sau khi thực hiện hai quyền trên, tiền mới chui ra khỏi túi. Còn quà thì sang năm mới về. Tại thời điểm này bạn chưa nhận được ưu đãi gì cả mà mới đơn thuần là đổi tiền quyên góp lấy quà địa phương. Tuy vậy với khoản quyên góp nằm trong hạn mức đã tính ở phần đầu thì bạn được xin khấu trừ. Số tiền được khấu trừ là tổng tiền quyên góp trừ đi 2,000 yên. Khoản 2,000 yên này bạn coi như là chi phí làm thủ tục dù quyên góp nhiều hay ít thì đều mất một khoản cố định, không hơn không kém. Bạn nào mà đóng nhiều thuế, sẽ càng được quyên góp nhiều và phần hưởng ưu đãi sẽ càng nhiều.
Thợ rèn lấy ví dụ như trường hợp bạn A năm 2022 được hưởng mức quyên góp ưu đãi là 60,000 yên, và bạn đã đăng ký nhận 5 thùng táo Aomori, mỗi thùng là 10 kg táo thì bạn A thực tế sẽ mất đi và nhận về một khoản như sau:
| Hạng mục | Số tiền | |
| Năm 2022 | Tiền ra khỏi ví (a) | – 60,000 JPY |
| Quà nhận được (b) | +5 thùng táo Aomori | |
| Năm 2023 | Tiền khấu trừ thuế thị dân (c) | +58,000 JPY |
| Tổng kết | Tiền = (a) + (c) | -2,000 |
| Quà = (b) | + 5 thùng táo Aomori |
Như vậy bạn A tổng kết sẽ đổi 2,000 yên (khoản phí cố định) để thu về năm thùng táo Aomori. Bạn A sẽ chỉ được ưu đãi khi bạn thực hiện nghĩa vụ khai báo đã quyên góp cho tỉnh Aomori. Thủ tục này thợ rèn nghĩ để đơn giản hoá thì các bạn đăng ký mục ONESTOP như thợ rèn kể trên. Vì họ gửi kèm giấy về, các bạn chỉ cần ký tên và gửi các bản copy giấy tờ cá nhân là xong, các thủ tục khác họ sẽ xử lý giúp, bạn không phải đi khai báo. Khi nhận được giấy tờ gửi về các bạn lưu ý gửi đi đúng hạn, thông thường thì hạn nhận là 10/1 (必着). Bạn nào mà khéo và lanh thì có thể đăng ký online cũng được. Còn thợ rèn thì chọn gửi qua bưu điện cho chắc.
Tại sao biết có lợi mà vẫn không làm?
Đó như vậy là thợ rèn vừa giới thiệu sơ qua các bước để đăng ký furusato nouzei. Không quá phức tạp đúng không các bạn. Ấy vậy mà thợ rèn đã không thực hiện việc này 5 năm nay, để năm nay mới ngồi và bấm bấm cạch cạch rồi ngồi chờ nhận về một ít đồ cho năm sau. Rõ ràng là đổi 2,000 yên lấy 50 ký táo aomori thì quá là ưu đãi. Các bạn nào mà khéo tìm thì có thể chọn được nhiều món đồ hấp dẫn nữa. Bạn nào lại đóng thuế nhiều thì số ưu đãi sẽ còn được nhiều hơn nữa.
Thợ rèn nghĩ nguyên nhân chính của việc chây ì, không chịu hành động này là nghĩ thủ tục này phiền hà và phức tạp. Mà cái chính lại là chưa bao giờ mình dành thời gian để tìm hiểu vấn đề cho tới đầu tới đuôi. Trong bụng thợ rèn còn nghĩ nếu lười không làm cẩn thận thì có khi còn bị thiệt nên lại ru ngủ bản thân bằng câu “có khi không làm còn hơn biến lợn lành thành lợn què”.
Cơ mà lần này thợ rèn đã mạnh dạn thử một lần xem sao. Mục đích chính không phải để nhận về thật nhiều quà mà là để có một cái output là mình đã làm thử. Và một khi đã thử thì lần thứ hai dường như lực cản không còn quá lớn. Nó giống như việc một vật đang đứng yên mà cần chuyển động thì cần một lực thắng được ma sát tĩnh, còn khi vật đã di chuyển rồi thì chỉ cần một lực nhỏ hơn rất nhiều để cân bằng với ma sát động. Hôm nay thợ rèn đã làm thử furusato nouzei cho năm 2022 và phần thưởng nhận về là rất nhiều các món quà gồm các loại hải sản, hoa quả của Hokkaidou và Fukuoka. Họ không gửi một lần mà họ chia ra gửi định kỳ về cho thợ rèn. Đó cũng là động lực để năm sau thợ rèn sẽ lại đăng ký furusato nouzei tiếp.
Hơn cả những món quà, việc thử một lần ngồi lại và tìm hiểu nghiêm túc vấn đề đã giúp thợ rèn nhận ra có những thứ mình nghĩ phức tạp nhưng thực tế nó không phức tạp như mình nghĩ. Chỉ cần thử một lần, lần thứ hai nhất định độ khó của nó sẽ được giảm đi rất nhiều.
Hi vọng bạn nào đọc được bài này nếu đang sống và đóng thuế tại Nhật thì kịp đăng ký trước 31/12, còn không thì để dành sang năm. Bạn nào không ở Nhật thì có thể thử bắt tay vào làm cho ra một output cụ thể đối với một vấn đề mà bản thân trì hoãn đã lâu.
— By Thợ rèn —